ට්‍රිස්ටන් ද කුඥ්ඥ දිවයිනේ ඇනකික් සාමුහික සමාජය

කලකට පෙර විවීධ වෙනස් දූපත් ගැන කරගෙන ගිය සාමාන්‍ය දැනීම ප්‍රශ්න අතරින් එකක්.

ලොකු රටක යටතේ පාලනය වන මෙම දූපතේ ජනාවාස පටන් ගන්නේ යුරෝපා සම්භවය ඇති ජාතින් කීපයකින් ආපු මිනිසුන් සුළු පිරිසක්. මෙම හේතුව නිසා ඇති වූ ජෙනටික් බොට්ල් නෙක් එක පැහැදිලිව පෙනෙන්නේ දූපතෙ සියගානක ජනගහනයෙන් බාගෙකට එක්තරා රෝග තත්වයක් තියෙන නිසයි.

ධනවාදී රටක යටතේ පාලනය වුනාට මෙහි තියෙන්නේ සමාජවාදයට හුරු පාලනයක්. දේපොළ සියල්ල පොදුයි. අතිරික්ත ඉපයීම වලට සීමා දානවා. කෙනෙක් වැඩිය උපයන්න ගියොත් ඒවා අනිත් අයට ලැබෙන්න සලසනවා.

මෙයාලගේ භාෂාව ප්‍රධාන භාෂාවක ව්‍යුත්පන්න භාෂාවක්. හරියට සිංහලයෙන්ම ව්‍යුත්පන්න වූ වැදී බස වගේ. මේක ගැන කට්ටිය අධ්‍යනය කරනවා.

මීට ටික කලකට පෙර මේ දූපත වලට ඉහල අහසේ ඉතාම බලගතු රටක් මහා භයානක පර්යේෂණයක් කළා. සුද්දෝ හිටියට සුද්දන්ගේ රටක කොටසක් වුනාට මේ දූපතේ මිනිස්සු ගැන තඹේක මායිමක් කලේ නැහැ. කොටින්ම වසර ගානක් යනකම් ඔවුන් දන්නෙවත් නැහැ. පරීක්ෂණය සිතු ලෙසම හරි ගියා. පොඩි හරි වැරදීමක් වුනානම් ඔවුන් සමූලඝාතනය වෙන්න ඉඩ තිබ්බා. පුදුමය නම් ඔවුන්ව පාලනය කරන රට පවා මෙය දැන සිට ඔවුන්ගෙන් සැඟවීමයි.

සැහෙන කියවන්න වටින දූපත් සමූහයක්. මෙම දුපත් සමූහය කිසියම් භූගෝල විද්‍යාත්මක වාර්තාවකට හිමිකම් කියනවා.

1. මෙම දූපත් සමූහයට කියන නම කුමක්ද?

2. ඔවුන් අයිති ලොකු රට කුමක්ද?

3. ඔවුන් දරන ලෝක වාර්තාව කුමක්ද?

4. ජෙනටික් බොට්ල් නෙක් පෙන්නන රෝගාබාධය කුමක්ද?

5. ඔවුන් ගැන කිසිම අවධානයක් නැතුව පරීක්ෂණයක් කලේ කවුද?

6. ඒ පරීක්ෂණයේ නම කුමක්ද? කලේ මොකද්ද? බලා පොරොත්තුව වුනේ මොකද්ද?

---------------------------------

ට්‍රිස්ටන් දූපත් [හෙවත් ට්‍රිස්ටන් ද කුඥ්ඥ දූපත් - මෙය සොයාගත් කෙනාගේ නමයි] ජනාවාස වන්නේ ඇමරිකාවෙන් හා යුරෝපෙන් ආ පිරිසකගෙන්. මුල් ජනාවාස කරුවන් කීපයක් මියයන අතර දැනට ඉන්න මුළු ජනගහනය පැවතෙන්නේ මිනිසුන් හා ගැහැනුන් ඔක්කොම 11 දෙනෙක් ගෙන්. ඒ පිටස්තරයන්ට ඉඩම් ගන්න මාර අමාරු ලෙස සම්මුතියක් තියෙන නිසා. මින් තිදෙනෙක් ඇදුම රෝගීන් නිසා දැනට දූපතේ පවුල් අසූවක 297 න් බාගෙකට වඩා ඇදුම රෝගීන්. මේක ජෙනටික් බොට්ල් නෙක් වලට නියම උදාහරණයක්.

ඒ කාලෙම මෙය බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් වෙනවා. ඉන් පස්සේ බ්‍රිතාන්‍ය ශාන්ත හෙලේනා දූපත් පාලනයේ කොටසක් ලෙස නම් කරනවා. දකුණු අත්ලාන්තික් හි පිහිටි මෙම ජනාවාසයට ආසන්නම ජනාවාසය ශාන්ත හෙලේනා කිමි 2430 ක්. ඊට පස්සේ දකුණු අප්‍රිකාව හා දකුණු ඇමරිකාව. ඇක්සෙස් දකුණු අප්‍රිකාවේ සිට නැවේ දින දහයක්. වෙන යා හැකි විදිහක් නැහැ. ගුවනින් යන්න බැහැ [හෙලිකොප්ටර් හැර]

මේ ලෝකයේ වෙනත් ජනාවාසයකට දුරින්ම පිහිටි ජනාවාසයයි. ඒ වාර්තාව ඊස්ටර් දූපත් වලට දාන වැරැදී දත්තයක් ප්‍රචලිතව තියෙනවා. එහෙත් ඔවුන්ට මීට වඩා ළඟ ජනාවාස තියෙනවා.



වකිමි දෙසිය ගානක ට්‍රිස්ටන් දූපතේ මීටර දෙදාස් ගානක පත ගිනි කන්දක් තියෙන්නේ. මේ ඔක්කොම වෙන්නේ ගිනිකඳු බඳේ.



ඉහත  පින්තුරයේ  පෙනෙන  සේ,  මීටර  දෙදාහක  කන්දේ  එක  පැත්තක තියෙන  ක්ලිෆ්  එකක  පහල  තැනිබිමේ  තමා  ඔක්කොම  මිනිස්  කටයුතු වෙන්නේ. පහලින්  තවත්  කෝණයක්.

මේ  දූපත  ජනාවාස දූපත්  වලින් ආනතිය  [මුදුනෙහි උස / වර්ගපලය] වැඩිම  දූපත. ඒක  මේ  මුහුදෙන්  දකින  කෝණයෙන්  පැහැදිලි  වෙනවා. මොන  වගේද  කිව්වොත්  කොළඹ  ඉඳලා  හෝමාගම  විතර  දුරක්  යද්දී කන්ද  එසවෙනවා  හෝටන්  තැන්න  ගානට.



දූපතේ ආගමික හා කලෙක්ටිවිස්ට් [සාමුහිකත්වය - සමාජවාදයට හුරු] ආර්ථිකය 1816 හදා ගන්නා සම්මුතියක්. තාම ඒක කඩලා නැහැ. රටේ සියලු දේපොළ අයිති හැමෝටම. පුද්ගලිකව හිමි වන්නේ ඉන්න ඉඩම පමණයි. වැඩිය හම්බු කරන එකට සීමා දා ගන්නවා. මේ කිසිවක් නීතියෙන් නොවේ වෙන්නේ සම්මුතියෙන් [විශාල දූපතක කුඩා පිරිසක් නිසා සම්පත් වැඩි ප්‍රමාණයක් පවතින බව සලකන්න] උදාහරණයකට එක සත්ව පට්ටියක් වැඩිය වර්ධනය වුනොත් එහි හිමිකරු සතුන් වැඩියෙන් මරා ගහනය පාලනය කරනවා මොකද අනිත් අයගේ සතුන්ට තණකොළ මදි වෙන නිසා.

ඔය දූපතේ පොඩි ඉඩමක් අරගෙන කැමති ආකාරෙට ගෙයක් හදාගෙන ඉන්න බැහැ. ඉඩම් අයිති කර ගන්න බැහැ. කවුන්සිලයෙන් දෙන එකක් පමණයි.

කවුන්සිලයෙන් දෙන රස්සාවක් කරන්න ඕනේ. මුදල් කියා දෙයක් තිබී නැහැ 1960 වෙනකම්. දැනුත් භාවිතයක් නැහැ. 

කිසිවක් නීතියක් හෝ බල කිරීමක් නොවේ. සම්මුතියක් පමණයි. නමට දුවන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය නීතිය. එහෙත්  ඇත්ත  තත්වය ඇනකික් සමාජවාදයට ආසන්නම අවස්තාවක්. පහත  කොටස  උපුටා  ගන්නේ  විකියෙන්.
Tristan da Cunha's residents managed their own affairs without any written laws, the project once entertained of providing them with a formal constitution having been deemed unnecessary. The inhabitants have been described as moral, religious, hospitable to strangers, well-mannered and industrious, healthy and long-lived. They lack intoxicating liquors and were said to commit no crimes. As of 2003, there have been no divorces. 

ඒ අනුව  දූපතේ  භාවිතයේ කිසිම  නීතියක්  නැහැ.  හැබැයි  අපරාධ  වෙන්නෙත්  නැහැ.  කිසිම  කෙනෙක්  අනිකාට  හිරිහැරයක්  කරන්නේ  නැහැ.  සියල්ල  සිය  කැමැත්තෙන්  බෙදා ගන්නවා. මේක අහම්බෙන් වෙච්ච දෙයක් නොවේ. වර්තමාන සෙට්ල්මන්ට් එක හදන විලියම් ග්ලාස් විසින් සැලසුම් කල එකක්. ග්ලාස් ගේ  පුංචි  සමාජවාදී  පරීක්ෂණය  කාල්  මාක්ස්ටත්  වඩා  අතීතේ  වෙන්නේ. සියවස් දෙකක් දිව්ව ක්‍රමයක්. 

මේක  සමාජවාදය  හෝ  කොමියුනිස්ට්වාදය  නොවේ  කියාත්  තර්ක  කලහැකියි. මේ  රට  යැපෙන්නේ  බ්‍රිතාන්‍ය  එය  නඩත්තු  කරන  නිසා. ඒ  හැරුණුවිට  ආදායම  එන්නේ  දකුණු  අප්‍රිකානු  ටින්මාළු  සමාගමක  ආයෝජනයක්  වන  ෆැක්ටරියක්  නිසා. අභ්‍යන්තර  මුදල්  භාවිතයක්  නැති  නිසා  මේ  සල්ලි  යන්නේ  රටට  අවශ්‍ය  දේවල්  පිටින්  ගෙන්නන්න.  නැව  ආවම  බඩු  පොදු  ස්ථානයක තියනවා.  හැමෝම  අවශ්‍ය  තරම  ගන්නවා.  එය තීන්දු  වන්නේ ඔක්කොටම  සමානව  බෙදෙන  හැටියට.  වැඩිපුර  ගන්නේ  නැහැ.  මිළක්  හෝ  ගෙවීමක්  නැහැ.

දූපත්වාසීන්  ක්රිස්තියානියත්  එක්ක  සමීපව  යන  පිරිසක්. ඒ  කාලේ  ආගම  හා සමාජවාදී  සංකල්ප  මිශ්‍රව  තිබ්බ  නිසා.  ආගම  එක  ප්‍රධාන්  හේතුවක්  මේ  මිනිසුන්ගේ යහපත්  කෑදර  නැති ජීවන  රටාවට.

දූපත පට්ට සිරා නැහැ. ඔවුන්ගේ දියුණුවක් නැහැ. තාම ලෙඩක් හැදුනොත් තුවාල වුනොත් දින දහයක් දකුණු අප්‍රිකාවට එන්න ඕනේ එකටත් කාගේ හරි නැවක් ඉල්ලගන්න ඕනේ. එක ඉස්කොලයයි බේසික් අධ්‍යාපනයක් විතරයි. දූපතට නෙට් ඇක්සෙස් දී ගන්න බැහැ ෆයිබර් ඔප්ටික්ස් මේන්ටේන් කරගන්න තේරෙන්නේ නැහැ. රූපවාහිනී  සේවයක්  පටන්ගන්නේ මේ  ලඟදි.

ජීවිතේ මාර සුන්දරයි කියා හිතෙන්නේ නම් නැහැ. හැබැයි වෙනස්. මේ  ක්‍රමය  දිව්වේ මේ දූපත තුල සාගත, රෝගාබාධ, ආර්ථික අර්බුද ආදී බොහෝ දේවල් පැතිර යද්දිත් බව අමතක කරන්න එපා. 

දූපතේ උන්නු බොහෝ දෙනා දූපත හැර ගියාලු අකමැති වෙන වෙලාවලදී. හැබැයි  සමහරු  ඊට  කැමතියි.  හැටේ  දශකයේ  ගිනි  කන්ද  පුපුරපු  නිසා දූපතේ  ජනතාව  එංගලන්තෙට  ගෙනියනවා වසර  කීපෙකට.  එහෙත්  තත්වය  සමනය  වූ  පසු  ඔවුන්ට  එංගලන්තේ  ඉන්න  හැකි  වුනත්  ආපහු  දූපතට  යනවා.  ඉන්න හෝ  නොඉන්න  එකට  කවදාවත්  බලපෑම්  කරන්නේ  නැහැ. "රාජ්‍යය"  කියන  සංකල්පය  නැති  නිසා.

භාෂාව ඉංග්‍රීසි හැබැයි යුරෝපා භාෂා ඇෆ්රිකානස් පරණ කාලේ ඉංග්‍රීසි ඔක්කොගෙම මිශ්‍රණයක්. මිනිස්සු එකිනෙකාට කතා කරන්නේ නික් නේම් වලින් ලු. මුන්ගේ භාෂාව මිනිස්සු හදාරනවා ක්රියෝල භාෂා වල හැසිරීම ගැන ඉගෙන ගන්න.

1958 ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ඉන්නේ සෝවියට් වරුන් එක්ක මර යුද්දෙක. ඒ වෙද්දී ඇමරිකාවට පට්ට ෂුවර් අරුන් ගහයි කියා ඒ නිසා උන්ට ඕනේ වෙනවා පොලොවට ඉහලින් වෙන න්‍යෂ්ටික පිපිරීමක ප්‍රතිපලය ලෙස වෑන් ඇලන් බෙල්ට් එක වගේ කෘතීම විකිරණ බෙල්ට් එකක් හැදිලා යට ඉන්න අය ව ශීල්ඩ් වේවිද කියා බලන්න. මේ හරියේ වෑන් ඇලන් එකේ පොඩි අමුත්තක් තියෙන නිසා හා අඩු ජනාවාස නිසා ඇමරිකාව පරීක්ෂණය කරන්නේ ට්‍රිස්ටන් ඉහල අහසේ කිමි 200 ක් උඩ. පරීක්ෂණය වැරදුනොත් දූපත බොහෝ විට සමූලඝාතනය වෙනවා. අඩුම ගානේ සැහෙන්න මැරිලා ඉතිරිය දුක් විඳියි. එහෙත් ඇමරිකාව හා බ්‍රිතාන්‍ය ජනාවාසය වෙනතැනකට  ගෙනියන්නේ නැහැ ලීක් වෙන නිසා. මිනිස් ජීවිත බල්ලට දාලා ඇමරිකාව වෝ හෙඩ් තුනක් පුපුරුවනවා කිමි 200 අහසේ. වෙලාවට ඒකෙන් ශීල්ඩ් එකක් හැදෙනවා. කාටවත් මොකුත් වූ බවක් දන්නේ නැහැ. දූපතේ බොහෝ දෙනෙක් තාමත් දන්නේ නැහැ මේ  ගැන. සෙසු  ලෝකයත් මේ පරීක්ෂණය ගැන වැඩිය දේවල් දන්නේ නැහැ. පරීක්ෂණයේ නම ආගස්.

වැඩිපුර:

William Glass

TRISTAN DA CUNHA ISLANDS