ඇළක් කිව්වට ඇළක් ම නොවේ

සාමාන්‍ය දැනුම සමූහයෙන්. මේක තරමක් විවාදාත්මක මාතෘකාවක්. මගේ අදහස් දැක්වීමත් පාර්ශ්වීය වෙන්න පුළුවන්. මේ ගැන දන්නා අය අධ්‍යනය කරපු අය බ්ලොග් අවකාශයේ ඇති. ඒ නිසා මීට යමක් එකතු කරන්නේ නම් උදක්ම ස්තුතිවන්ත වෙනවා.

මේ ගැන මම කියවා එකතු කල කරුණු ඇසුරෙන් තමා මේ ප්‍රශ්නය හා උත්තරය සකස් වන්නේ. මට මෙහි සිතියම හා ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යනයක් හොයන්න අවශ්‍ය වුනා. එහෙත් ලැබුනේ නැහැ. ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යනයක් එක්තරා ඊ සඟරාවක තිබ්බ. එය සොයාගන්න බැහැ දැන්. මේ වගේ දේවල් ඔබ සතුනම් එකතු කරන්න. තරමක් වෙනස් මුහුණුවරකින් මෙතන නැවත සංවාදයට විවෘත කරන්න උත්සාහයක් ගන්නේ.

මුලින්ම ප්‍රශ්නය.

ජලය හිඟ ප්‍රදේශයක කණින ලද ඇළකි. පෙනුමෙන් මෙහි බොහෝ අඩුපාඩු තිබේ. ඇළ යන්නේ කෙටිම පාරකින් නොවේ, වංගු ගොඩකිනි. ඒ නිසා ඇළෙහි වතුර වැඩි වැඩියෙන් වාෂ්ප වේ. ඇළෙහි වංගු වල පිට පැත්තේ බැමි නොමැති නිසා වතුර අසල ගොඩ නැගුනු පිටාර තැනි වලට කාන්දු වේ. ඇළෙහි ආනතිය අඩු නිසා එහි වතුර සෙමින් ගලන අතර එබැවින් අසල පසට වැඩි ප්‍රමාණයක් කාන්දු වේ.

පසුකාලින ඉංජිනේරුවෝ මෙම අඩුපාඩු සකස් කර ඇළ පිළිසකර කළහ.

එහෙත් පසුව සොයාගත් පරිදි මේවා අඩුපාඩු නොවේ, නිර්මාණයේ ලක්ෂණයන් හෙවත් ඩිසයින් ෆීචර්ස් ගොඩකි. එනයින් දැන් සිතන ආකාරයට මෙය ඇළකුත් නොවේ වෙනත් දෙයකි.

1. අදාළ "ඇළ" කුමක්ද?

2. ඉහත සඳහන් අඩුපාඩු හිතා මතා සාදා ඇත්තේ ඇයි?

3."ඇළ" ට දැන් කියන වඩාත් ගැලපෙන නම කුමක්ද?

--------------------------------------------------------------------------------

පිට කොහෙවත් එකක් නොවේ, මේ අපේම යෝධ ඇළ හෙවත් ජයගඟ ගැන කතාවෙන්නේ. කලාවැව හා තිසාවැව අතර දඟර වැටුණු ඇළ මාර්ගයක ස්වරූපයෙන් ඇති යෝධ ඇළ දුවන්නේ සමෝච්ච රේඛාවක් දිගේ. ඉතින් එහි බෑවුමක් ඉහලක් හෝ පහලක් නිච්චියටම කියන්න බැහැ .

යෝධ ඇළ ගලන්නේ වංගු ගොඩක් එක්ක. එහි පිට පැත්තේ බොහෝ ස්ථානවල ඉවුරක් නැහැ. කියන හැටියට කවදාවත් තිබිලා නැහැ. හැම වන්ගුවෙන්ම වතුර පිටාර ගලනවා. හෙමි හෙමින් දිගු දුරක් ගලන නිසා වාෂ්ප වෙනවා වැඩියි. ඒ වගේම හෙමින් ගලන නිසා පොලොවට උරනවත් වැඩියි.

ඇළක් හැටියට ගත්තොත් මේක කළා වැවේ වතුර අනුරාධපුරයට සපයන කාර්යය සඳහා කොහෙත්ම ගැලපෙන්නේ නැහැ. ලවුසි වැඩක්. අඩුපාඩු ගොඩක්.

ඒත් එය ඇළක් නොවේ. අනික අනුරාධපුරයට ජලය සැපයීම එහි එක වැඩක් පමණයි. එය බහුකාර්ය ව්‍යාපෘතියක්. එය ගලා යන ප්‍රදේශය තුල ප්‍රධාන ජල සැපයුමක් නැහැ. ඒ නිසා එයින් කරන්නේ වාෂ්පීකරණය තුලින් වාතයේ ජලවාෂ්ප වැඩි කරමින්, පොලොවට උරා ගන්නවා ගෙන උල්පත් පෝෂණය කරමින් වන්ගුවලින් එලියට උතුරවා ගෙන එම ප්‍රදේශ සශ්‍රීක කරමින් ගලලා ඉතිරි වතුර අනුරාධපුරයට දීම.

කාර්යය සලකා බලු විට යෝධ ඇළ වැවක කාර්යභාරයක් කරනවා. ඒ නිසා දැන් ඉන්න කට්ටිය එය වර්ගීකරණය කරනවා දිග් ගස්සපු වැවක් [elongated tank] හැටියට. එසේ දිග් ගැස්සීමෙන් වඩා වැඩි පරාසයකට සේවා සපයනවා.

සරලව කිව්වොත් බෑවුමක සමෝච්ච රේඛාවක් දිගේ බැම්මක් බැඳ දිගට වතුර එකතු කල සිහින් දිග වැවක්. කොහෙන් වතුර ලැබුනත් අවශ්‍ය තැනකට යොමු කල හැකියි. ෆ්ලෝ එක දෙපැත්තටම. එහි සැතපුමට අඟලක බෑවුමක් තියෙනවා කියන්නේ ඒ නොගැඹුරු වැවේ වතුර ගලායාමට දුන්නු ආධාරකයක් පමණයි.

කලාවැවේ සිට තිසාවැවට යන ප්‍රධාන "දික් වැව" පමණක් නොවේ රටපුරා වෙනත් ස්ථාන රාශියක මේ සංකල්පය ඇති අතර ඒ සියලු ස්ථාන වල ඒවාට යෝධ ඇළ කියා කියවෙනවා. ඒ අනුව යෝධ ඇළ වාරි සංකල්පයක් විනා මේ නිර්මාණයට කියන නම නොවේ.

මේක නොදත් මහවැලි ඉන්ජිනේරුවන් මේ දඟර හරි මැද්දෙන් කෙලින් ඇළක් කපලා කළා වැව තිසා වැවට යා කළා. එක නෝමල් ඇළක්. ඒ වෙනකම් පවා ජයගඟ සැහෙන දුරට ක්‍රියාත්මක වුනා ලු. එතනින් ඒ නිර්මාණය ඉවරයි. කොටින්ම අපේ සමාජ අධ්‍යනය පොතේ මහවැලි ව්‍යාපාරයේ සිරා වැඩක් ලෙස ලියා තිබ්බා "සැතපුම් පනස් හතරක ජය ගඟ හෙවත් යෝධ ඇළ සැතපුම් දහ අටක් දක්වා කෙටි කොට පිළිසකර කරන ලදී" කියලා. ඔන්න අපේ ලොරි ටෝක්.

පහත දැක්වෙන සටහන් මේ ගැන ලියවුනු මාධ්‍ය සටහන්. 100% නිවැරදි නැතුව ඇති. ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යන නොවේ. මෙතන දාන්නේ අදහසක් ගන්න පමණයි.

එළිච්චියක විසින් මග හෙළි කෙරුණු යෝධ ඇල

යෝධ ඇල සංකල්පය

"යෝධයන්" කැපූ ඇළ

හැකිනම් යමක් එකතු කරන්න.